Yılın sonlarına doğru geliyorken gelir vergisi tarife dilimlerinde ve trafik cezalarında zam bekleniyor. Her yıl ekim ayı sonu itibarıyla Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi'nin son on iki aylık ortalamasından bir önceki on iki aylık dönemin ortalamasına göre meydana gelen artış, izleyen yılın başında geçerli olacak yeniden değerleme oranını veriyor.
Dünya gazetesinin yazarı Nakki Bakır'ın haberine göre, yeni değerleme oranları enflasyonun seyrinden dolayı farklı düzeylerde meydana geldi.
2023 yılında yüzde 122,93 artış ile tarihinin en yüksek artışını gören yeniden değerleme oranı 2024 yılının yüzde 58,46 olarak uygulanmıştı. 2025 yılında uygulanacak olan oranın ise yıllık enflasyon hedefinin üstünde bekleniyor. Bu da mükelleflerin yükünün yeni yılda da rekor düzeyde artacağını gösteriyor.
2025 başında çeşitli vergi, ceza, harç ve ücretlere uygulayacak yeniden değerleme oranı TÜİK'in 3 Kasım tarihinde ekim enflasyonunu açıklaması ile birlikte belli olacak.
Yİ-ÜFE’nin eylül sonu itibarıyla düzeyi, yılbaşından geçerli olacak yeniden değerleme oranının yüzde 44 dolayında olacağını gösteriyor. Buna göre gelecek yıl çeşitli vergi, ceza, harç ve ücretler 2024’teki kadar olmasa da hedef enflasyonun çok üzerinde artacak.
YILLIK ARTIŞ YÜZDE 43'Ü GEÇECEK
Kasım 2023’de 2882,04 olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeks değeri, Eylül 2024’te aylık yüzde 1,37’lik artışla 3659,84’e yükseldi ve son on bir aydaki endeks değerlerinin ortalaması 3028,74 oldu.
Ekim ayında Yİ-ÜFE artışı sıfır bile olsa son on iki ayın ortalamasında endeks değeri 3333,73 olacak ve geçen yıl aynı tarih itibarıyla on iki aylık ortalamada 2318,94 olan endeks değerine göre yıllık artış yüzde 43,76’ya gelecek. Bu da 2025’te çeşitli vergi, harç ve cezalara uygulanacak yeniden değerleme oranını verecek.
Ekim ayında Yİ-ÜFE yüzde 1,5 artarsa, son on iki ayın ortalama endeks değeri 3338,30’a, önceki on iki aya göre artış yüzde 43,96’ya yükselecek. Aylık artışın yüzde 2 gelmesi durumunda ortalama endeks 3339,83’e, önceki on iki ayın ortalamasına göre değişim yüzde 44,02’ye; aylık artışın yüzde 2,5 olması durumunda ise ortalama endeks 3341,35’e, artış oranı da yüzde 44,09’a ulaşacak.
YÜK 2025'E SARKACAK!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın indirim-artırım yetkisi var. Eğer bu yetkiyi kullanmazsa, 2025 başında ilgili kalemlerdeki yükümlülükler bu oranda artırılacak. Yüksek yeniden değerleme oranı ile vergi, ceza ve harçların yüksek oranda artırılması, aynı zamanda 2024 yılında önemli oranda gerilemekle birlikte hala yüksek düzeyde kalan enflasyonun özellikle dar ve sabit gelirler üzerindeki erozyonunu 2025’e de taşımak anlamına geliyor.
BU KALEMLER ZAMLANACAK
3 Kasım’da belli olacak yeniden değerleme oranına göre yılbaşında artırılacak vergi, ceza, harç, ücret ve tarifeler şunlar:
- Emlak Vergisi - Çevre Temizlik Vergisi - Motorlu Taşıtlar Vergisi
- Gelir Vergisi Kanunu, bazı istisna tutarları, vergi tarifesi dilimleri vb.
- Veraset ve İntikal Vergisi, istisnalar, tarife matrahları
- Damga Vergisi - Özel İletişim Vergisi
- Trafik cezaları - Ehliyet ve pasaport harçları
- Vergi Usul Kanunundaki cezalar
- Kabahatler Kanununa tabi idari para cezaları
- Araç muayene ücretleri - Yurt dışı çıkış harcı
Vergi Usul Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranını yüzde 50’ye kadar azaltma ve yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi bulunuyor. Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde Cumhurbaşkanının artırma yetkisi yüzde 50, indirme yetkisi yüzde 80 düzeyinde bulunuyor.
Ancak söz konusu yetkinin nadiren ve sınırlı kullanıldığı, genelde her yıl ekim sonu 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’de gerçekleşen artışa göre belirlenen yeniden değerleme oranının izleyen yılbaşında söz konusu vergi, harç, ceza ve diğer yükümlülüklere uygulandığı görülüyor.
Cumhurbaşkanının idari para cezaları başta bazı kalemlerde ise böyle bir yetkisi bulunmuyor, ilan edilen yeniden değerleme oranları bu kalemler için değiştirilemiyor.
